Kultura

OŚWIĘCIM. Pomóż uporządkować cmentarz żydowski

Oświęcimski cmentarz żydowski jest nie tylko miejscem pamięci o wielokulturowej historii miasta. To też enklawa dzikiej przyrody i cenny rezerwat bioróżnorodności w samym sercu miasta. Skautki z Oświęcimia zorganizowały akcję porządkowania tego zabytkowego cmentarza i znajdującej się na nim zieleni. Już w środę planowana jest kolejna akcja. Może do niej dołączyć każdy chętny!

Zdjęcia: M. Kapustian, P. Gajek

„Cmentarz żydowski w Oświęcimiu to miejsce, na którym można znaleźć blisko 1000 nagrobków. Zniszczonemu w czasie wojny i zaniedbanemu przez lata PRL-u obiektowi dopiero po 1989 roku zaczęto przywracać dawną godność. Dzisiaj cmentarz jest zabytkiem, a także miejscem edukacji o wielokulturowym dziedzictwie miasta i o jego żydowskich mieszkańcach, którzy współtworzyli Oświęcim przez cztery wieki” – mówi Tomasz Kuncewicz, dyrektor Muzeum Żydowskiego w Oświęcimiu. Jak dodaje, zabytkowy kirkut jest sprzątany kilka razy do roku, pielęgnowana jest także jego bujna roślinność. Od kilku lat w każde wakacje pomagali w tym amerykańscy kadeci oraz wolontariusze z fundacji Matzevah, którzy wraz z mieszkańcami Oświęcimia brali udział w akcji sprzątania cmentarza.

Zdjęcia: M. Kapustian, P. Gajek

W tym roku pandemia pokrzyżowała te plany, jednak sprawy w swoje ręce wzięły lokalne skautki przy wsparciu Muzeum Żydowskiego i Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży. Wraz z niemal 20 mieszkańcami Oświęcimia i okolic oraz wolontariuszami z Niemiec, Austrii i Ukrainy, zorganizowały akcję koszenia trawy i przycinania drzew. Zainteresowanie było bardzo duże, jednak równie ogromny jest obszar cmentarza, który wynosi niemal dwa hektary. Stąd kolejna akcja odbędzie się lada moment. 29 lipca między 9.00 a 17.00 będzie mogła dołączyć do niej każda chętna osoba. Wystarczy mieć ze sobą rękawice, pozostały sprzęt zapewnią organizatorzy

Zdjęcia: M. Kapustian, P. Gajek

Dlaczego warto dbać o tego typu miejsca? To nie tylko miejsce edukacji o wielokulturowej przeszłości naszego kraju. Nekropolie to zazwyczaj także obszary bogate pod względem przyrodniczym. – Nie inaczej jest z cmentarzem żydowskim w Oświęcimiu, który jest położony w ścisłym centrum miasta, gdzie każdy skrawek gruntu jest wykorzystywany przez człowieka. Stanowi on miejsce wyróżniające się pod względem bogactwa bioróżnorodności – mówią Wojciech Gałosz i Marcin Karetta, współautorzy książki „Cmentarz żydowski w Oświęcimiu. Historia, symbole, przyroda”, w której znalazł się obszerny rozdział dotyczący różnorodności biologicznej zabytkowego obiektu.

Zdjęcia: M. Kapustian, P. Gajek

Na cmentarzu znajduje się wiele starych drzew, a bluszcz i liczne krzewy zapewniają warunki do życia ptaków, owadów i dziesiątek innych stworzeń. Wśród nich można spotkać kilkanaście gatunków ptaków lęgowych, a wśród najliczniejszych jest głośno śpiewająca, kolorowa zięba, tworząca swoje gniazda wśród gałęzi drzew. Oprócz niej spotkać można równie barwne sikorki oraz jeszcze donośniej śpiewający rudzik. A to tylko wybrane z zamieszkujących teren cmentarza ptaków. – Pojawiają się w nim nowe gatunki, a inne zanikają, co szczególnie widać w dłuższej perspektywie. Dlatego też warto regularnie obserwować tutejszą awifaunę, z należytym szacunkiem dla spoczywających tu ludzi, a przyroda z pewnością wiele razy zaskoczy nas swym bogactwem – mówią Karetta i Gałosz.

Zabytkowy obiekt można zwiedzać, a więcej informacji znajduje się na stronie Muzeum Żydowskiego w Oświęcimiuwww.ajcf.pl. Przy okazji warto zaplanować wizytę w muzeum i ostatniej synagodze przedwojennego Oświęcimia – Chewra Lomdej Misznajot, które zostały otwarte 20 lipca po przerwie związanej z pandemią. Bogactwo przyrody można podziwiać także w pobliskim parku pamięci Wielkiej Synagogi oraz w promującej proekologiczne działania kawiarni Café Bergson. Znajduje się ona tuż obok muzeum i synagogi, w domu ostatniego żydowskiego oświęcimianina Szymona Klugera.

Tekst: T. Kobylański

Centrum Żydowskie w Oświęcim

Poprzedni artykułNastępny artykuł

29 komentarzy

  1. Wracajac do kwestii cmentarza, jak już pisałem wcześniej , miejsce to jeszcze przez dłuższy czas nie zmieni swojego charakteru ,zatem bedzie tu potrzeba rozwiązań systemowych. W przeciwnym razie czekają nas tu głupoty takie jak np. te poniższe komentarze.

  2. Co za bzdury!

    De facto stan zadrzewienia w tym miejscu wymaga interwencji , bo jeśli któreś z drzew się przewróci , np. ze starości to nie dość że może zniszczyć to co zostało do tej pory tam zrobione, to co gorsza , może kogoś zabić.
    Ogólnie stan zadrzewienia na starym osiedlu wymaga kontroli, np. przy ul.Smoluchowskiego przedwczoraj przewróciło się drzewo samo , na szczęście nic się nikomu nie stało, drzewo też było nie duże.
    Kilka lat temu w podwórku bloku przy Zawidzkiego runęło drzewo wysokie na 20 m, o srednicy pnia ok 120 cm, i to było na prawdę niebezpieczne,szczęście w nieszczęściu było takie że stało się to w godzinach nocnych kiedy nie było dzieci zwykle się tam bawiących.Drzewo było tak duze że część jego korony wsparła się na budynku mieszkalnym. Po bliższych oględzinach okazało się że korzenie były całkowicie ugnite.

  3. @Stary Żyd
    2 sierpnia 2020 o 12:05
    cyt. „A wtedy polskie komary zeżrą polskich antysemitów.”

    Pan to jesteś stary, ale cham, a nie Żyd….

  4. @s,k i m – ale co to ma wspólnego z żydowskim cmentarzem w Oświęcimiu? Zresztą, Polacy są wiecznie pijani, awanturują się w hotelach, kradną piloty od telewizorów, kradną w supermarketach itd. Angole w Krakowie chleją piwo i uwodzą polskie niewinne krakowskie dziewczęta, które oddają im się za brytyjskie funty. Przecież wszyscy to wiedzą.

  5. @w czynie społecznym – a ponieważ Żydzi są bogaci – co wszyscy przecież wiedzą (rządzą światem, mają kamienice i ulice, Billa Gatesa i Sorosa, itd.) więc niech płacą. A ZUK może zaśpiewać sobie na wstępie cenę usługi wyższą o 1000%: polska firma zarobi, a Polacy będą mieli pracę. Poza tym: przyjemnie jest tak Żydów zaszantażować. Problem tylko będzie, jeśli nie zechcą. A wtedy polskie komary zeżrą polskich antysemitów.

  6. A czy oni po sobie sprzątają zostawiając niewyobrażalny syf po sobie np. w krakowskich hotelach?????hee?!

  7. @Stary Żyd
    1 sierpnia 2020 o 21:00

    cyt”nie chodzi wcale o sprzątanie, tylko wykoszenie raz do roku trawy i chaszczy.”

    ZUK Oświęcim to dobra firma, wszystko zrobią, tylko mały problem nie za darmo….

  8. „Naszych cmentarzy nie sprzątają żydzi” – specjalnie napisałeś to z małej litery. Więc polaku, my Żydzi nie sprzątamy waszych cmentarzy w Izraelu z prostego powodu, dlatego ponieważ – nie ma u nas polskich cmentarzy. Zaskoczony? Zresztą nie chodzi wcale o sprzątanie, tylko wykoszenie raz do roku trawy i chaszczy. Chcecie żeby w tej trawie lęgły się komary i was żarły? Proszę bardzo.

  9. I po co ten cyrk ze sprzątaniem czyjegoś cmentarza.Jakoś naszych cmentarzy nie sprzątają żydzi.Tyle razy tam sprzątali i dalej jest bałagan z tymi drzewami ,pan redaktor pisze o przycinaniu drzew ,ale których tych co są wewnątrz cmentarza ,a co z tymi ,które są poza ogrodzeniem murem cmentarza.My mieszkańcy Oświęcimia pytamy się tych sprzątaczy ,kiedy będą przycięte konary drzew ,które zagrażają mieszkańcom Oświęcimia.Od ul. Dąbrowskiego w okolicy świateł wiszą suche gałęzie ,które mogą spaść komuś na głowę.Od ul. Wysokie Brzegi konary mają długość nawet 10 i więcej metrów . Przy wichurach lecą na jezdnię ,i na chodnik ,którym chodzą ludzie.Dopiero jak dojdzie do wypadku i ktoś ucierpi to może wtedy ludzie odpowiedzialni za ten cmentarz przejżą na oczy ,ale będzie już za póżno.Ktoś za to beknie..

  10. Właśnie ,o to chodzi, Żydzi mają ogólnie problem z miejscami pochówków,uważajac je za nieczyste. Koniec końców jednak ten cmantarz jest w Oświęcimiu i to dokładnie w jego środku. A z racji tego że ostatni pochówek na nim odbył się kilkanaście lat temu to miejsce to pozostanie jeszcze cmentarzem przez kilka dziesięcioleci. Takie jest polskie prawo.

  11. Czy to, ze nie znam kultury zydowskiej i ich religii to jestem juz antysemita? Moze mlodzi ludzie, ktorzy tysiacami odwiedzaja oboz chetnie odwiedziliby i zrobili porzadek na tym cmentarzu, ale nikt ich nie informuje o jego istnieniu i dlatego tak to wyglada? A wy najchetniej na jednym haku z Hessem powiesilibyscie mnie… 🙂

  12. @sknerus @ciekawski
    Chciałbym przypomnieć, że na tym cmentarzu pochowano też polskich żołnierzy Żydów z batalionu mjr Ryby, którzy polegli w bitwie pod Rajskiem 3 września 1939 roku.

  13. Zgadza się panie Ciekawski, są ludzie, którzy naiwnie myślą, że coś tam wiedzą, a w rzeczywistości tylko idą na pasku żydów, Sorosów, Michników i Czosnkowskich jako szabasgoje.

    Żeby było ciekawiej Netanjahu prowadzi politykę całkiem podobną do Kaczyńskiego: nadymanie nacjonalizmu do granic śmieszności i teorie spiskowe – „wrogowie zewsząd czyhają”. Od czasu do czasu coś tam palnie, od czasu do czasu kogoś poobraża. Wtedy obrażeni się zdenerwują i coś w złości odpowiedzą, przez co Netanjahu/Kaczyński ma dowód, że naprawdę wrogowie są. Prymitywne, ale skuteczne.

  14. Historia gminy żydowskiej jest z naszym miastem nierozerwalnie zwiazana, i nie ma znaczenia jak bardzo niektórzy będą starać się tę prawdę obrzydzić.
    Ten cmentarz to bardzo klimatyczne miejsce, jeśli tak mozna się w ogóle wyrazić,warto się tam wybrać choc raz.
    Wiem bo byłem przy okazji ostatniego sprzątania , i nawet coś przyniosłem, co kiedyś przynależało do tego miejsca…

  15. Smieszni sa ludzie czasami-niepowazni wmawiaja sobie, ze sa powazni, a innym razem zagubieni mysla,ze sa zorientowani…

  16. Z Hitlerem dyskusje okazały się daremne. Trzeba było armat i karabinów maszynowych. Zdarzają się tacy ludzie: zawistni, wredni i mimo wszystko głupi. Jak Hitler.

  17. Brak argumentów w dyskusji i wypowiedzi zawsze się kończy sloganami z książeczki Jakub Berman.

  18. Do Pana Poważny Mniejszość wyznaniowa zamieszkującą tereny Księstwa Oświęcimskiego tytuł galicyjski. CK w Wiedniu. Niema prawa nikogo nazywać antysemitą nie mając do tego twardych dowodów. Wyrażanie poglądów do dyskusji obecnie nie jest zabronione. Jednak panu marzy się system totalitarny oparty na wyznawcach pewnej religii. z kilkoma przedstawicielami jak Kwaśniewski, Balcerowicz, Michnik.
    W ramach przypomnienia zakaz osiedlania się dla pewnej mniejszości wprowadził pan na Pszczynie i Żywcu a caryca podała linię osiedleńczą do granic II RP dla mniejszości wyznaniowej. Fakty historyczne jednak pomijane w edukacji młodzieży.

  19. Ciekawski ile razy sprzątałeś groby swoich krewnych? Inna sprawa, ze nie masz pojęcia o innych kulturach i religiach. Jeżeli mieszkasz w Oświęcimiu, to sprawdzić swoje pochodzenie. Na bank nie jesteś „czystym Polakiem”. Sprawdź też do kogo wcześniej należał Oświęcim.

  20. Przecież rzecz w tym, że jesteś po prostu antysemitą i pogardzaśz Żydami, do czego jeszcze trochę wstydzisz się publicznie przyznać. Nie chcesz – siedź na czterech literach, nikt cię przecież do niczego nie zmusza. Tylko, że chodzi tu o elementarną przyzwoitość wobec grobów ludzi, którzy byli naszymi w Oświęcimiu współobywatelami, chodzili z twoimi dziadkami do tej samej szkoły, albo nawet klasy. Mijasz codziennie domy w których kiedyś mieszkali. W czasie wojny Niemcy ich zamordowali i teraz nie ma kto posprzątać tych grobów. Jeśli są jacyś krewni to tysiące kilometrów stąd.
    Więc jak nie – to nie. Ale mógłbyś przynajmniej głupio nie drwić z ludzi, którzy mają w tej sprawie inny pogląd.

  21. „Braci w wierze” nie interesuje jak spoczywaja ich przodkowie? Przy okazji odwiedzin obozu mogliby zrobic troche porzadkow na kirkucie….

Send this to a friend