Estimated reading time: 3 minuty

W Żydowskim Muzeum Galicja otwarto wystawę „Niewyobrażalne. Pustka po wielkich synagogach”, w rocznicę spalenia Wielkiej Synagogi w Oświęcimiu. W kontekście wystawy, wzmianki o Wielkiej Synagodze w Oświęcimiu stanowią ważny element pamięci o utraconej architekturze.

„Niewyobrażalne” – wystawa w Krakowie przypomina o utraconych synagogach, także oświęcimskiej

W Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie otwarto wystawę „Niewyobrażalne. Pustka po wielkich synagogach”, która prezentuje zachowane ryciny, fotografie i plany monumentalnych domów modlitwy z 13 polskich miast. Wszystkie zostały zniszczone przez Niemców podczas II wojny światowej i nigdy ich nie odbudowano. W kontekście historii Oświęcim synagoga wystawa Kraków, przypominają o spaleniach i zniszczeniach.

Otwarcie ekspozycji wybrano nieprzypadkowo – przypada ono w 86. rocznicę spalenia Wielkiej Synagogi w Oświęcimiu, dokonanej w nocy z 29 na 30 listopada 1939 roku. Kuratorki wystawy, Anna Wencel i Jagoda Wójcicka, podkreślają, że chodzi o przesunięcie akcentu z samego aktu przemocy na gest pamięci. Dlatego też Oświęcim synagoga wystawa Kraków jest tym, co pozwala upamiętnić zniszczone miejsca kultu.

Pustka po wielkich synagogach – Kraków prezentuje poruszającą ekspozycję o pamięci i zniszczeniu

Wystawa powstała na podstawie archiwalnych rycin, dawnej dokumentacji oraz zachowanych planów miast. To dziś jedyne źródła, dzięki którym można zobaczyć, jak wyglądały niegdyś imponujące synagogi – od neogotyckich po mauretańskie – stanowiące ważne punkty orientacyjne i centra życia społecznego.

Według kuratorek ekspozycja uwidacznia skalę zniszczeń przedwojennej architektury sakralnej. Powód był jeden: nienawiść i przemoc, które doprowadziły do likwidacji tych wyjątkowych budowli. Ekspozycja Oświęcim synagoga wystawa Kraków jest więc przypomnieniem o tej trudnej części historii.

Wśród przypominanych synagog znalazły się m.in.:
– Synagoga Nowa w Tarnowie – spalona 9 listopada 1939 r.,
– Nowa Synagoga w Szczecinie – spalona podczas Nocy Kryształowej,
– Wielka Synagoga w Oświęcimiu – zniszczona 29/30 listopada 1939 r.,
– Wielka Synagoga w Warszawie – wysadzona 16 maja 1943 r.

Ekspozycję można oglądać do 31 sierpnia 2026 roku, a wstęp jest wolny.