OŚWIĘCIM. Zakończono prace w nowej siedzibie Centrum Edukacji

Po kilkunastoletnich staraniach i ponad dwuletnich pracach budowlano-konserwatorskich 3 października oficjalnie zakończono projekt adaptacji historycznego budynku tzw. Starego Teatru na nową siedzibę Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście.

Znajdą się tu m.in. nowoczesna sala audytoryjna na prawie 200 osób, multimedialne sale wykładowe, przestrzeń wystawiennicza, biblioteka z czytelnią oraz stanowiska do samodzielnej pracy naukowej.

W uroczystej prezentacji budynku wzięli udział m.in. Paulina Florianowicz, dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przedstawiciele Rady MCEAH, dyrekcja i pracownicy Muzeum Auschwitz, a także przedstawiciele wykonawców prac projektowych i adaptacyjnych.

– Nowy budynek jest doskonałą ilustracją przesłania zapisanego przez ocalałych i byłych więźniów Auschwitz na kartach Aktu Założycielskiego MCEAH z 2005 r., a także nasze triady edukacyjnej – Pamięć, Świadomość, Odpowiedzialność. Te słowa kierują nami teraz i będą kierować naszą działalnością w przyszłości. Pamięć zawarta jest w widocznych w całym obiekcie autentycznych historycznych elementach – powiedział Andrzej Kacorzyk, dyrektor Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście.

– Perspektywa drutu kolczastego, bloku śmierci i innych więźniarskich baraków nie pozwoli na utratę Świadomości tego, co wydarzyło się w Auschwitz. O odpowiedzialności chcemy świadczyć my, naszą pracą i projektami, które mają zmienić tych, którzy do nas przyjdą. Chcemy odpowiedzialnie dzielić się niepokojem o nasze współczesne społeczeństwo. Chcemy pobudzać do działania, zwracać uwagę na konieczność reagowania na zło, przemoc, nienawiść, antysemityzm, uprzedzenia i brak tolerancji – podkreślił Andrzej Kacorzyk.

W specjalnym liście wicepremier i minister kultury i dziedzictwa narodowego Prof. Piotr Gliński zwrócił się do dyrektora Muzeum Auschwitz oraz wszystkich pracowników Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście: „Gorąco pragnę podziękować Wam za troskę o wypełnianie misji zachowania pamięci, pogłębiania i przekazywania wiedzy, by chronić świat przed mechanizmami nienawiści i pogardy dla drugiego człowieka. W dzisiejszych czasach potrzeba nam szczególnie głosicieli prawdy, którzy w duchu współpracy potrafią zapobiegać nowym zagrożeniom”.

„Życzę Wam sukcesów w tym dziele, co ułatwi nowa i nowoczesna infrastruktura służąca realizacji projektów edukacyjnych, metodycznych, studyjnych, wolontariackich, wystawienniczych. Jak głosi Akt Założycielski Centrum Edukacyjnego: 'Na miejscu tej zbrodni zaduma musi przeobrażać się w odpowiedzialność’” – napisał wicepremier Gliński.

– Bardzo wiele osób dało z siebie tak wiele, aby ten projekt się zakończył, a on tak naprawdę dopiero się rozpoczął. Nie wiemy, jak będzie wyglądać świat za 10 lat, ale wiemy, że możliwości będą przerastały naszą odpowiedzialność – mówił dyrektor Muzeum Auschwitz dr Piotr M. A. Cywiński.

– Dwa lata temu w Birmie wydarzyło się ludobójstwo, zamordowano 50 tysięcy osób, a ponad pół miliona uciekło do Bangladeszu. Jeszcze ponad 20 lat temu, kiedy ludobójstwo działo się w Rwandzie, było wiele głosów protestujących, mówiących, że nic się nie dzieje. Wobec Birmy nie było nawet tych głosów. Zmierzamy w złym kierunku i z letargu obudzimy się zbyt późno. Jedyną szansą i jedynym wyjściem jest edukacja. Auschwitz jest jednym z bardzo ważnych i niepodważalnych punktów odniesienia dla całego świata – dodał.

Decyzję o dofinansowaniu projektu podjął 21 lipca 2016 r. wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński. Projekt otrzymał dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej w ramach VIII osi priorytetowej Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020. Jego całkowity koszt to ponad 30 milionów złotych. Wsparcie unijne wyniosło ponad 20 milionów.

Po prezentacji nowej siedziby odbyło się posiedzenie Rady Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście, któremu przewodniczył prof. Marek Kucia.

Podczas posiedzenia dyrektor MCEAH Andrzej Kacorzyk przedstawił sprawozdanie podsumowujące działania Centrum w okresie od października ubiegłego roku, kiedy odbyło się ostatnie posiedzenie rady.

– Najważniejszym dla nas wydarzeniem jest oczywiście powstanie nowej siedziby, którą mogli Państwo dziś zobaczyć. Do nowego budynku będziemy przeprowadzać się na początku przyszłego roku. Co istotne, pierwszymi gośćmi w nowej siedzibie była grupa 12 byłych więźniów obozu Auschwitz, których gościliśmy niedawno w Miejscu Pamięci na projekcie edukacyjnym. Były to głównie osoby, które do Auschwitz deportowane były jako dzieci z Powstania Warszawskiego. Rośnie także liczba odwiedzających. Wszystko wskazuje na to, iż frekwencja w 2019 r. będzie jeszcze większa niż w roku ubiegłym, kiedy Miejsce Pamięci odwiedziło 2,152 mln osób. Dlatego tak ważne było pozyskanie ponad 20 milionów złotych na rozwój planowanego nowego Centrum Obsługi Odwiedzających – powiedział Andrzej Kacorzyk.

Wydarzeniem szczególnie istotnym dla MCEAH w ostatnim czasie była międzynarodowa konferencja edukacyjna „Auschwitz – Nigdy więcej! – Czy na pewno?”. Tematyka wykładów i dyskusji dotyczyła edukacji w kontekście przeciwdziałania ludobójstwom i zbrodniom przeciwko ludzkości. Podsumowanie konferencji znaleźć można w specjalnym sierpniowym numerze magazynu Memoria.

Na posiedzeniu mowa była także o wyzwaniach stojących przed 342 edukatorami Miejsca Pamięci, którzy oprowadzają już w 21 językach, o konferencjach, seminariach i sesjach edukacyjnych przeznaczonych nie tylko dla nauczycieli, ale też m.in. dla policjantów, dziennikarzy czy funkcjonariuszy Służby Więziennej; o wystawach, które prezentowano zarówno w Miejscu Pamięci – jak ekspozycja prac Davida Olère, byłego więźnia Sonderkommando w Auschwitz – jak i w wielu miejscach na świecie; praktykantach i wolontariuszach, a także o nowych lekcjach przygotowanych w ramach edukacji internetowej.

Wśród najważniejszych planów dyrektor Kacorzyk wymienił m.in. rozwój systemu obsługi odwiedzających, nabór i szkolenia dla przewodników, organizację specjalnego pobytu studyjnego dla nauczycieli z Japonii, a także angielskojęzycznych studiów poświęconych historii Auschwitz i Holokaustu, wystawę „Sonderkommando” przygotowaną w związku z 75. rocznicę buntu więźniów w Birkenau, czy konferencję przeznaczoną specjalnie dla koordynatorów wolontariatu.

Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście powstało w 2005 roku i jest integralną częścią Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Zajmuje się nauczaniem o historii Holokaustu i niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau. Naucza o tragicznych losach Żydów, Polaków, Romów, sowieckich jeńców wojennych i losach wszystkich innych grup Ofiar przetrzymywanych i zamordowanych w Auschwitz.

W 2016 r. w skład Rady Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście weszli:

• prof. Marek Kucia z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie – przewodniczący
• doc. dr Vojtěch Blodig, zastępca dyrektora miejsca pamięci w Terezinie – zastępca przewodniczącego
• dr Wolf Kaiser, były dyrektor Domu Konferencji Wannsee w Berlinie
• prof. Danuta Konieczka-Śliwińska, z-ca dyrektora ds. dydaktycznych Instytutu Historii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Olivier Lalieu z Memorial de la Shoah w Paryżu
• dr Piotr Paziński, pisarz, redaktor naczelny miesięcznika „Midrasz”,
• Karen Pollock, dyrektor Holocaust Educational Trust
• dr Irina Scherbakova ze stowarzyszenia Memoriał w Moskwie
• Jacek Stawiski, szef redakcji Świat w telewizji TVN24 Biznes i Świat
• prof. Dariusz Stola, dyrektor Muzeum POLIN

auschwitz.org / foto. Marek Lach